مقدمه
دراین مقاله از نقل شده سایت تخصص کارا معرفی گیربکس های اتومات و انواع آن پرداخته ایم.
با پیشرفت علم و تکنولوژی و نیاز روز افزون خودروها به بهینه سازی و بازدهی بالاتر،
مدام تکنولوژی‌های تازه‌تر در زمینه جعبه دنده‌های اتوماتیک در حال عرضه هستند
که بسیاری از این تکنولوژی‌ها بر اساس همین نوع جعبه دنده‌های اتوماتیک ساده
و با افزوده شدن چند قطعه مکانیکی و الکترونیکی و هیدرولیکی عمل کرده
و بعضی از آنها از پایه و اساس با این گیربکس‌های اتوماتیک معمولی تفاوت دارند.
پیشرفت صنعت خودروسازی به گونه ای بوده که بعد از تبدیل شدن گیربکس های دستی به
اتوماتیک حالا با مدل های مختلفی از گیربکس های اتوماتیک روبرو هستیم.
همانطور که می دانید تعمیر گیربکس های اتومات از حساسیت بالایی برخوردار است
و ما در ادامه سعی می کنیم شما را با عملکرد و کیفیت هر کدام از آنها آشنا کنیم.
نکات مهم در معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک
در بحث معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک باید به این نکته‌ی کلیدی توجه داشت
که هنگام تعویض دنده با جعبه دنده‌های معمولی یا مکانیکی، در صورت عدم مهارت راننده
شاهد مواجه شدن خودرو با مشکلات و آسیب‌های گوناگونی خواهیم بود.
به بیان دقیق‌تر اگر سرعت خودرو در یک دنده‌ی خاص از حد معمول و مجاز بالاتر برود
یا میان سرعت چرخ دنده‌ها عدم هماهنگی به وجود بیاید، به مرور زمان شاهد فرسایش جعبه دنده و
حتی سایر قطعات به کار رفته در خودرو خواهیم بود. این در حالی است که در جعبه دنده‌های خودکار،
راننده برای پیش بردن کار خود تنها به یک اهرم تغییر وضعیت دنده‌ها و پدال گاز احتیاج خواهد داشت.
به این معنی که درست همانند فشردن پدال گاز، در جعبه‌دنده‌ی خودکار فرآیند تعویض دنده‌ها به شکل کاملا اتوماتیک انجام خواهد گرفت.
به هر حال با توجه به این نکته که روند تولید خودروھای مجهز به گیربکس اتوماتیک یا
جعبه دنده‌ی خودکار با رشد روزافزونی مواجه است، معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک کاملا ضروری به نظر می‌رسد.
در واقع با پیشرفت روزافزون علم و تکنولوژی نیاز خودروهای جدید به بهره‌مندی از بهینه‌سازی‌های بیشتر و برخورداری آنها از بازدهی بالاتر، بیش از پیش احساس می‌شود.
انواع گیربکس‌ھای اتوماتیک به شرح ذیل است :
۱ – گیربکس‌ھای سیاره ای AT
۲ – گیربکس‌ھای AMT
۳ – گیربکس‌ھای CVT
۴ – گیربکس‌ھای دوکلاچه DCT
اگر شما یک ماشین با گیربکس اتوماتیک رانده باشید ، دو تفاوت بزرگ بین گیربکس های اتوماتیک و گیربکس های دستی را می شناسید :
– خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک پدال کلاچ ندارند .
– خودرو های دارای گیربکس اتوماتیک نیازبه تعویض دنده دستی ندارند . یک بار شما دنده را در حالت drive قرار می دهید ، همه چیز ها دیگر خودکار عمل می کند.
۱ – گیربکس‌ھای سیاره ای AT
در بحث معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک باید به گستردگی استفاده از مدل سیاره‌ای AT در طراحی و تولید خودروهای جدید توجه داشت.
در مجموع می‌توان ادعا کرد که گیربکس‌ھای اتوماتیک سیاره‌ای متداولترین
نوع گیربکس‌های اتوماتیک به شمار می‌روند که در خودروها مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
گیربکس‌ھای اتوماتیک سیاره ای متداولترین نوع گیربکس‌های اتوماتیک در خودروها می‌باشند.
در این گیربکس‌ها انتقال قدرت از طریق مجموعه چرخ دنده‌های خورشیدی سیاره‌ای صورت میگیرد
سیستم کلاچ اتوماتیک (TORQUE CONVERTOR) آن هیدرولیکی و دارای سیستم کنترلی است.
اگر مایلید بدانید که کدام یک از خودروهای موجود در بازار ایران از جعبه دنده‌های اتوماتیک مدل سیاره‌ای استفاده می‌کنند،
می‌توانید به سراغ مدل اتوماتیک خودروی پژو پارس بروید.
در واقع مدل اتوماتیک پژو پارس متداولترین و دم دست‌ترین خودروی موجود در بازار ایران به شمار می‌رود که
در بطن خود از گیربکس اتوماتیک AT استفاده کرده است.
البته برخی دیگر از محصولات خانواده‌ی پژو نظیر پژو ۲۰۶ و پژو ۲۰۷ نیز از همین مدل یاد شده از جعبه دنده‌ی خودکار بهره می‌گیرند.
سوای این محصولات می‌توان به خودروهایی نظیر ویتارا از برند سوزوکی و هایما S7 از کارخانه‌ی خودروسازی چینی هایما نیز اشاره کرد
که از همین مدل جعبه دنده‌ی خودکار استفاده می‌کنند و در بازار خودروی ایران محصولات شناخته شده‌ای به شمار می‌روند.
۲ – گیربکس‌ھای AMT
AMT مخفف شده عبارت Automated Manual Transmission به معنای سیستم انتقال قدرت دستی اتوماتیک شده می باشد.
در واقع این نوع از سیستم های انتقال قدرت همان گیربکس های دستی هستند
که عمل کلاچ گیری و تعویض دنده در آن ها بوسیله یک مجموعه الکترونیکی و مکانیکی صورت می پذیرد
و عمل تعویض دنده و کلاچ‌گیری به صورت خودکار انجام میگیرد
مهمترین مزیت این نوع گیربکس‌ها، ارزانتر و ساده‌تر بودن ساختار آنها در مقایسه با بقیه انواع گیربکس اتوماتیک می‌باشد
همنین بدلیل مشترک بودن بیشتر قطعات آن با گیربکس‌های دستی هزینه تعمیرات کمتری نسبت به بقیه گیربکس‌های اتوماتیک دارند.
از این نوع گیربکس‌ها بیشتر در خودروهای ارزان قیمت استفاده می شود نمونه‌های موجود در بازار ایران شامل : برلیانس اچ ۲۳۰ و ام‌وی‌ام ۱۱۰
۳ – گیربکس‌ھای CVT
CVTمخفف عبارت Continuously Variable Transmission و به معنای سیستم انتقال قدرت متغیر پیوسته می باشد.
این نوع گیربکس‌ها اولین‌بار بوسیله شرکت نیسان و بعد رنو، جنرال موتورز، فولکس واگن و… در حال استفاده و تحقیق و توسعه این نوع از سیستم‌های انتقال قدرت هستند. استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال بقیه خودروسازان نیز قرار گرفته است.
در این نوع گیربکس انتقال نیرو توسط ۲ مخروط و یک تسمه فلزی یا پلیمری که مخروط ها را به هم متصل می‌نماید، صورت میگیرد. حرکت نسبی مخروط ها در راستای محورشان سببتغییر نسبت دنده می‌گردد. مهمترین مزیت این نوع گیربکس‌ها، پیوستگی تعویض دنده می‌باشد لذا در لحظه تعویض دنده، خودرو تکان و افت دور کنتری دارد. سوزوکی کیزاشی و نیسان تیانا به این نوع گیربکس مجهز هستند.
۴ – گیربکس‌ھای دوکلاچه DCT
در بخش پایانی بحث در رابطه با معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک به مدل دو کلاچه DCT می‌رسیم. شاید بتوان گیربکس‌های دو کلاچه مدل DCT را جدیدترین نوع از جعبه دنده‌های خودکار استفاده شده در خودروهای جدید قلمداد کرد.
جدیدترین نوع گیربکس‌های استفاده شده در خودروها که ابتدا به وسیه شرکت پورشه در خودروهای اسپرت استفاده گردید و بتدریج مورد استقبال خودروسازان قرار گرفته است. ساختار این نوع گیربکس شباهت بسیاری با گیربکس‌های معمولی دستی دارد با این تفاوت که این نوع گیربکس شامل ۲ گیرکبس مستقل (برای دنده های زوج و فرد) می‌باشد که هر کدام بطور مستقل به یک مجموعه کلاج متصل هستند. عمل تعویض دنده و کلاج‌گیری توسط عملگرهای الکترومکانیکی انجام میگیرد و کنترل و کنترل آنها به وسیله واحد پردازنده مخصوص گیربکس صورت میگیرد. گیربکس رنو کپچر از این نوع می‌باشد.
در واقع مهمترین ویژگی مثبت و وجه برتری گیربکس‌های اتوماتیک دو کلاچه DCT نسبت به سایر جعبه دنده‌های خودکار، میزان اندک افت انرژی در کنار برآیند بالای انتقال قدرت توسط آنها است. به این ترتیب در بحث معرفی انواع گیربکس های اتوماتیک شاید بتوان گیربکس‌های اتوماتیک مدل دو کلاچه DCT را آینده دارترین نمونه‌ی موجود از جعبه دنده‌های اتوماتیک قلمداد کرد.
